نوبل فیزیک 2024 به هوش مصنوعی رسید

برندگان نوبل فیزیک 2024: نوآوران شبکه‌های عصبی مصنوعی و یادگیری ماشین

در سال 2024، جایزه نوبل فیزیک به دو دانشمند برجسته، جان هاپفیلد و جفری هینتون، به دلیل دستاوردهای بنیادی آنها در توسعه روش‌های نوین یادگیری ماشین با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی تعلق گرفت. این فناوری‌ها اساس پیشرفت‌های بزرگ در حوزه هوش مصنوعی امروزی را فراهم کرده‌اند و تأثیرات چشمگیری در علم، مهندسی و حتی زندگی روزمره داشته‌اند.

دستاوردهای برجسته:

1. جان هاپفیلد، استاد دانشگاه پرینستون، با اختراع یک مدل حافظه تداعی‌گر بر اساس فیزیک مواد مغناطیسی، توانست شبکه‌هایی طراحی کند که الگوهای داده‌محور مانند تصاویر را ذخیره و بازسازی کنند. این شبکه‌ها با استفاده از مفاهیم فیزیکی مانند اسپین اتم‌ها، توانایی یافتن و بازسازی تصاویر ناقص را دارند.
2. جفری هینتون، استاد دانشگاه تورنتو و پیشگام در زمینه هوش مصنوعی، با استفاده از شبکه‌ها و مفاهیم آماری، مدل‌های پیشرفته‌ای مانند ماشین بولتزمن را توسعه داد که قابلیت تشخیص ویژگی‌های داده‌ها و انجام وظایفی مانند شناسایی عناصر در تصاویر را داشتند. او این فناوری را پایه‌گذار بسیاری از پیشرفت‌های هوش مصنوعی مدرن می‌داند و با نگرانی‌های مربوط به آینده هوش مصنوعی و تاثیرات آن نیز آشنا است.

این جایزه همراه با 11 میلیون کرون سوئدی (حدود 1.1 میلیون دلار) به طور مساوی بین این دو دانشمند تقسیم شد. این دستاوردها به‌طور مستقیم از فیزیک الهام گرفته و منجر به توسعه هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف شده است، از جمله ساخت مواد جدید با ویژگی‌های خاص.

این پیشرفت‌ها نشان می‌دهد که چگونه فیزیک و ریاضیات می‌توانند به شکل‌گیری ابزارهای جدید در علم داده و هوش مصنوعی کمک کنند، و نقش مهمی در آینده تکنولوژی و نوآوری‌های علمی ایفا کنند